نگراني از مرگ نوزادان در کشور

ارسال از:لیلا سعادت

آمارهای رسمی سازمان بهشت زهرا می‌گوید که از ابتدای امسال تاکنون مرگ بالغ بر دو هزار نوزاد در تهران ثبت شده است. آماری قابل تامل که در مدت مشابه سال قبل، حدود 10 درصد كمتر بوده و سهم نوزادان را از کل مرگ و ميرهای تهران به پنج درصد می‌رساند. مرگ و میر نوزادان و کودکان موضوعی است که نمی‌توان درباره تلاش برای رسیدن به توسعه یافتگی حرف زد و چیزی از آن نگفت. در واقع میزان مرگ و میر کودکان زیر ۵ سال یکی از شاخص‌هایی است که مطمئنا هرچه پایین‌تر باشد کشور یک قدم به توسعه یافتگی نزدیک‌تر است. مرگ نوزادان، مرگی تلخ شاید بعد از شنیدن این جملات با خودتان بگویید حتما با پیشرفت‌های اخیر دیگر خبر چندانی از مرگ و میر کودکان زیر ۵ سال در کشور نیست، اما باید گفت بنابر آمار رسمی هنوز هم در ایران از هر 10 هزار تولد زنده بین ۲۰ تا ۳۲ کودک جانشان را از دست می‌دهند. حتما می‌پرسید چرا رقم قطعی ارائه نمی‌شود، پاسخ این است که در مورد موضوع مرگ و میر نوزادان هم نمی‌توان آمار رسمی پیدا کرد که توسط همه مسئولان اعلام شود. کافی است به ارقام مختلفی که از سوی مسئولان کشوری اعلام می‌شود دقت کنید، از طرفی سازمان ثبت احوال نرخ مرگ و میر کودکان زیر یک سال و زیر ۵ سال را به ترتیب ۳۲ و ۲۷ اعلام می‌کند اما کمی بعد یعنی زمانی کمتر از سه ماه پیش مدیر کل دفتر وزارتی وزارت بهداشت اعلام می‌کند که آمار مرگ و‌میر نوزادان در ایران نه تنها با نرخ اعلام شده توسط سازمان ثبت احوال مطابقت ندارد بلکه سازمان ملل هم در اعلام این عدد اشتباه کرده است، او می‌گوید: «برابر آخرین آمار سازمان‌های مرتبط با سازمان ملل در سال ۲۰۱۰ برآورد مرگ کودکان زیر ۵ سال و زیر یک سال در ایران به ترتیب ۲۲ و ۲۶ به ازای هر ۱۰۰۰ تولد زنده برآورد شده است، در‌حالی که در بررسی ملی سال ۱۳۸۹ (MIDHS) متوسط اعداد مذکور برای ۵ سال به ترتیب ۲۲ و ۲۰ اعلام شده است و اعداد مذکور با عدد اعلامی نقل شده از سازمان‌های بین المللی توسط سازمان ثبت احوال یعنی اعداد ۳۲ و ۲۷ تفاوت فاحش دارد.» حالا این چند رقم را بگذارید کنار عداد ۱۸ مرگ از هر ده هزار تولد زنده که دکتر سیاری مدیر گروه اطفال دانشگاه شهید بهشتی از تعداد مرگ و میر کودکان ارائه می‌کند تا بفهمید در این مورد هم مثل خیلی چیزهای دیگر نمی‌توان به عدد قطعی دست یافت و باید یک بازده عددی ارائه کرد، در حالی که در این مورد در سایر کشور‌ها اعداد کاملا قطعی و حتی با اعشار اعلام می‌شوند. دکتر حسین کمالی جمعیت‌شناس به «قانون» می‌گوید: «در مورد تعداد مرگ نوزادان نمی‌توان روی عدد اعلام شده سازمان ملل حساب کرد چون برای نماینده‌های آن‌ها دریافت آمار و ارقام در ایران خیلی کار ساده‌ای نیست، بهترین راه به نظر من اتکا به آمار ثبت احوال است چون هم دسترسی به داده‌ها دارد و هم درگیر ملاحظات سیاسی نیست.» نقایص مادرزادی ایرانی‌ها، متهم شماره یک از تعداد مرگ و میر نوزادان که بگذریم علت بیشتر این مرگ و مير‌ها نکته بعدی است که باید به آن پرداخت. دکتر صلاح الدین دلشاد فوق‌تخصص جراحی کودکان علت بیشتر از ۵۰ درصد موارد مرگ کودکان را ناهنجاری‌های مادرزادی می‌داند و می‌گوید: «بیشتر از ۵۰ درصد کودکانی که زیر یک سال یا زیر ۵ سال جانشان را از دست می‌دهند دچار نقایص یا ناهنجاری‌های مادر زادی هستند که بیشتر آن‌ها قابل درمان نیست. البته تعدادی از این نقایص با جراحی‌های سبک یا سنگین یا درمان‌های بلند مدت درمان می‌شوند، اما خیلی از آن‌ها در ‌‌‌نهایت کودک را از بین می‌برند.» دکتر دلشاد ادامه می‌دهد: «به نظر می‌رسد با تشخیص و درمان به موقع می‌توان از بسیاری از این مرگ‌ها جلوگیری کرد. شاید مشکل عمده این باشد که ناهنجاری‌ها و نواقص به موقع تشخیص داده نمی‌شوند.» کودکان ناقص الخلقه شاید بد نباشد دلیل پنجاه درصد دیگری را به هیچ نقص مادرزادی دچار نیستند بررسی کنیم. کودکانی که زنده، سالم و کامل به دنیای ما قدم می‌گذارند اما شرایطی برایشان به وجود می‌آید و یا اتفاقی می‌افتد که مجبورند خیلی زود‌تر از زمانی که باید دنیا را ترک کنند. دکتر سعیده قدسی فوق‌تخصص اطفال در گفت‌و‌گو با قانون می‌گوید: «ما نباید همه جای کشور را با تهران مقایسه کنیم، البته در خود تهران هم در بعضی نقاط عوامل خطر متعددی برای کودکان زیر ۵ سال وجود دارد اما وضعیت برخی شهرستان‌ها به مراتب از همین محله‌های تهران هم بد‌تر است. عواملی مانند آب آلوده، ناآگاهی والدین، خطرات محیطی و خشونت‌های خانواگی مسائلی هستند که به شدت کودکان آسیب پذیر را تهدید می‌کنند.» دکتر قدسی نبود آمار قطعی درباره بیماری‌های مختلف کودکان و دلایل مرگ و میر آن‌ها را کمبودی بزرگ می‌داند و می‌گوید: «داشتن آمار دقیق خیلی مهم است. وقتی ما بدانیم دقیقا چه چیزی بیشتر از همه دارد کودکان ما را تهدید می‌کند حتما در برابر آن آمادگی بیشتری خواهیم داشت. البته یک چیزهایی می‌دانیم، مثل اینکه تا چند سال پيش عامل مشکلات بهداشتی با فاصله زیاد از بقیه عوامل اولین عاملی بود که جان نوزادان را می‌گرفت اما حالا ناهنجاری‌های مادر زادی و مسائل دیگر جای آن را گرفته است. خیلی از ما فکر می‌کنیم باید علت مرگ و میر نوزادان را تنها هنگام جنینی و بعد از تولد بررسی کنیم در حالی که با نگاهی به تغییر سبک زندگی و ورود خیلی مسائل به جوامع می‌توان از قبل جلوی تعداد زیادی از این اتفاقات را گرفت. در مورد مشکلات مادر زادی هم نباید گفت خب اتفاق است دیگر ،خواست خدا بوده است، این چیزی است که خیلی از خانواده‌ها و حتی مسئولان به زبان می‌آورند و فکر می‌کنند اینکه بیشتر مرگ‌و ميرها به علت نقص مادرزادی اتفاق بیفتد بهتر از این است که به خاطر موارد دیگر باشد. این تفکر بسیار غلطی است، ما باید ببینیم غربالگری ما چگونه بوده است، بررسی‌های پیش از ازدواج چقدر رواج دارد و اصلا چرا این همه کودک ناقص‌الخلقه داریم؟ آیا آلودگی هوا و آلودگی‌های رادیویی بی‌تاثیر است؟!» چاره چیست؟ به نظر می‌رسد تنها این‌که بگوییم دلیل مرگ ومير‌ها چیست و چه چیزی بیشتر از همه بی‌گناهان کوچک را تهدید می‌کند کافی نیست، باید نگاهی هم به کارهایی که انجام داده‌ایم و آنهایی که باید انجام دهیم بیندازیم. دکتر فرید ایمان‌زاده فوق‌تخصص گوارش کودکان با اشاره به عوامل و وضعیت بیماری‌های کودکان در ایران می‌گوید: «بسیاری از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های عفونی به دنبال رعایت نكردن بهداشت ایجاد می‌شوند. بیماری‌های تنفسی و گوارشی به دنبال آلرژی‌ها ایجاد می‌شوند. در رابطه با بیماری‌های عفونی از طریق واکسیناسیون و تأمین آب سالم کنترل را به‌دست گرفته‌ایم. اما در رابطه با بیماری‌های ریوی و گوارشی که عمدتا به دلیل آلرژی اتفاق می‌افتند، متأسفانه شاهد آمار صعودی هستیم. علت این افزایش آمار در بیماری‌های ریوی آلودگی هوا و در بیماری‌های گوارشی استفاده از غذاهای بدون ارزش غذایی است.» او ادامه می‌دهد: «بعد از دلايل ژنتیکی، تصادفات جاده‌ای و حوادث داخل منزل بیشترین قربانیان را در میان کودکان می‌گیرد. مواردی چون بلع مواد سوزاننده از جمله شوینده‌هایی مثل وایتکس، گازپاکن‌ها و شیشه شور‌ها از حوادثی هستند که آسیب جدی و در برخی موارد جبران ناپذیری را به سیستم گوارشی علی الخصوص مری و معده وارد می‌کنند. مهم‌ترین کاری که در این مورد باید انجام بدهیم آگاه سازی والدین است که در این مورد رسانه‌ها نقش اساسی ایفا می‌کنند. باید به خانواده‌ها یاد داد که کودکان بسیار آسیب‌پذیر‌تر از چیزی هستند که آن‌ها فکر می‌کنند و به مراقبت بیشتری نیاز دارند.» نوشته:فاطمه رجبی /اتحادیه آزاد کارگران ایران

25/11/1391

http://parsdailynews.com/111354.htm